S. Bach – Klavsen Konçertoları
Zane Turner

Püristler “özgün” müzik performansına ayrı bir hassasiyetle yaklaşır. Müzik sadece dönem enstrümanlarıyla çalınmalı ve süslemelerle nakaratlar harfiyen icra edilmelidir. Tamamen farklı enstrümanlar için, bestecinin yaptıkları dışındaki, transkripsiyon ve uyarlamalar hoş karşılanmaz. Eğer siz de onlardansanız, bu kayıt size uygun olmayabilir, çünkü yukarıdakilerin çoğu var. Dahası enstrümanların üst üste kaydı bile yapılmış. Ama müzik sevginiz bu tür engellerle kısıtlanmıyorsa, o zaman bu kayıttan pek zevk alacaksınız. J.S. Bach’ın dehasının kimsenin teyidi veya onayına muhtaç olmadığı kesin; bu tür kayıtlar da birer gösterge niteliğinde. Bach bir uyarlama ve yeniden düzenleme ustasıydı ve eşliksiz çello süitlerinin viyola ve klasik gitara yetkin bir şekilde uyarlamasını onaylamayacağını düşünmek çok zor. Transkripsiyon aracılığıyla, eski eserlerin yeni bir yüzü ve sunumuyla karşılaşıyor ve zevk alabiliyoruz. Hatta bazı durumlarda, sonuçlar özgün eserleri aşabiliyor bile! Albéniz piyanoda yazdığı özgün eserlerin Tarréga tarafından gitar için yapılan transkripsiyonlarını tercih ettiği söylenir. Bu diskteki ana program da yeniden düzenleme ve uyarlamalardan müteşekkil: İki klavsen için üç konçerto (BWV 1060, 1061 ve 1062) ve Üç Klavsen için BWV 1063. Yalnızca BWV 1061 iki klavsen ve yaylılar için yazılmıştı (1061a yalnızca klavsen için yazılmış özgün versiyondu); diğerlerinin hepsi uyarlamalardı. Örneğin, BWV 1062 popüler Re minör Keman Konçertosu’ndan alınmıştı. BWV 1060 Obua, Keman ve Yaylı Çalgılar için Konçerto olarak tanınır. Bazıları klavsen yerine piyano kullanılmasının bir kazanç değil, kayıp olduğunu düşünebilir. Sir Thomas Beecham büyük olasılıkla bu fikre katılmayacaktı, zira bir kere klavsenin sesinin kendisine “kalaylı bir çatıda sevişen iki iskeletin sesini hatırlattığını” söylemişti. Ben klavsene bu derece bir antipatiyle yaklaşmıyorum. Burada piyanoyla yapıdan ödün verilmediğini belirtmeliyim; özellikle yavaş pasajlarda çok daha yoğun bir anlatımı mümkün kılıyor. Kayıp/kazanç kısmına gelince, bu kişiden kişiye değişir. Mesela Christopher Hogwood’un L’Oiseau-Lyre’den (421500-2) çıkan Klavsen için BWV 1060 ve 1062 kayıtlarını dinleyin.

İkiz kardeşler Güher ve Süher Pekinel uluslararası alanda son derece üst düzey birer piyano sanatçısı olarak tanınıyor. İstanbul doğumlu Pekineller ilk konserlerini altı yaşında vermişler. 1984 yılında Herbert von Karajan tarafından keşfedilip ardından, sık sık geri dönecekleri Salzburg Festivali’ne davet edilmişler. Diskin kitapçığında performansları “sıradışı bir müzikalite, klavye hâkimiyeti, stil ve icrada bütünlük” sözleriyle tarif ediliyor. Bu yorum, tüm bu söylenenlerin adeta doruk noktası. Elli altı dakikalık bir müzik ziyafeti olarak püristler dışında herkese tavsiye edilir.