Brahms / Saint-Saëns

Tim Perry

Güher ve Süher Pekinel’in yeni albümü hayli ilgi çekici bir resital programını ve repertuvarını sevenler için dinlenmeye değer bir kayıt.

Programdaki ilk ve en tatminkâr eser Brahms’ın Fa minör İki Piyano Sonatı. Bestecinin Fa minör Piyano Beşlisi’nden türeyen bu eser, ilk olarak bir yaylı çalgılar beşlisi (ikinci bir viyola yerine ikinci bir viyolonselle desteklenmiş bir yaylı çalgılar dörtlüsü denebilir) olarak yazılmıştı. Eserden memnun kalmayan Brahms daha sonra bunu iki piyano için bir sonat olarak da ele aldı ve burada da bu versiyonu dinliyorsunuz. Clara Schumann daha sonra Brahms’ı önceki iki versiyon arasında bir orta yol bulmaya ikna etmiş ve Piyano Beşlisi de böyle doğmuştu. Eserin en bilinen şekli de budur.

Ben piyano ve yaylı çalgılar versiyonunu tercih etsem de, bu disk neredeyse fikrimi değiştirdi. Pekineller eseri öyle bir kavrayış ve enerjiyle seslendiriyor ki, dinleyici adeta kendinden geçiyor. Bu performansta sürekli ileri dönük bir momentum var. Güzel ikinci bölümde bile kardeşler, çırpınmıyor ve melodinin kendilerini götüreceği yeri gözden kaçırmıyor. Bu inanılmaz enerjiyi sadece Scherzo’da görmek isteyenler bu yorumu tercih etmeyebilir, ama heyecan verici olduğunu kabul etmek gerek. Piyano Beşlisi’ni bilen ve seven herkes bu alternatif versiyonu da dinlemeli. Bu yorumdan daha iyisini de düşünemiyorum.

Beşliden sonra Pekineller Brahms’tan birkaç kısa parça seslendiriyor: Bestecinin opus 39 sayılı eserinden seçtikleri beş valsi zarafet ve duyarlıkla çalıyorlar. Onları izleyen iki Macar Dansı ise coşku dolu. Listede eserler yanlış sırayla belirtilmiş, ama Macar Dansları o kadar bilinen yapıtlar ki, kulağı iyi olan dinleyiciler ilk olarak 16 no.lu olanın seslendirildiğini ve Brahms eserlerinin 5. no.lu dansla bittiğini fark edeceklerdir.

Bu Brahms fantezisi hayli sıradışı bir eserle sona eriyor. Saint-Saëns’ın Beethoven’ın Bir Teması Üzerine Varyasyonları’nı daha önce duymamıştım, ama bu çok iyi bir tanışma oldu. Beethoven’ın opus 31 sayılı ve 3. no.lu Mi bemol Sonat’ının minuetinin üçlü bölmesine dayanan bu parça son derece esprili. Fransız besteci, Beethoven’ın hayranlığını kazanmıştı, ama saygı duruşu niteliğindeki eser Beethoven’ın karşısında eğilmekten çok tebessüm ediyor. Müthiş bir müziğe, müthiş bir bitiş getiriyor.

CD kitapçığı gayet iyi ve kayıtta piyanolar dengeli bir şekilde duyuluyor. Nedense her iki piyano da orta ses frekansında biraz bulanık, belki de The Malting kayıt evinin akustiğinden kaynaklanıyordur. Ama kulak zamanla alışıyor ve ondan sonra dinlemek büyük bir keyfe dönüşüyor.